„Panowie i damy” – elfy nie są tym, czym się wydają
Jeśli myślisz, że elfy to urocze istoty ze skrzydełkami, śpiewające przy księżycu, Terry Pratchett ma dla Ciebie złą wiadomość. „Panowie i damy” (ang. Lords and Ladies) to czternasty tom sagi „Świat Dysku”, który jak zwykle łamie schematy i rozbraja popkulturowe mity z humorem, ostrą ironią i bezkompromisową błyskotliwością.
Letnia noc, tańce… i otwierające się przejścia do innego świata
W Lancre lato pachnie sianem, a magia unosi się w powietrzu. Nawet Pewsey Ogg, lat cztery, znajduje kręgi zbożowe na swojej hodowli rzeżuchy. Ale to nie dziecinna psota, tylko znak, że coś przenika do naszego świata. Coś nieludzkiego, pięknego… i śmiertelnie niebezpiecznego.
Czarownice w akcji – i nie mają łatwo
W tym czasie Magrat Garlick, jedna z czarownic z Lancre, ma wyjść za mąż za króla Verence’a. To miało być magiczne, sielankowe, bajkowe. Ale życie w Świecie Dysku to nie bajka. Na weselne przygotowania cieniem kładzie się powrót starych mocy – elfów, które mają w sobie więcej wspólnego z drapieżnikami niż z wróżkami.
Na szczęście w Lancre jest jeszcze Babcia Weatherwax – najpotężniejsza (i najbardziej uparta) czarownica – oraz Niania Ogg, matrona z zacięciem do śpiewania sprośnych piosenek i picia piwa. Trzy czarownice – niezupełnie zgodne, nie do końca przyjaciółki, ale zawsze gotowe do walki z tym, co zagraża ich światu.
Elfy, których nie znasz z bajek
Elfy w wersji Pratchetta są piękne, ale okrutne. Zdolne do manipulacji, bezwzględne, pewne swojej wyższości. Przybywają z równoległego świata, kusząc, oszukując i zniewalając. Nie odczuwają empatii, nie znają litości. Zamiast czaru – przemoc. Zamiast miłości – kontrola. Ich powrót może zniszczyć wszystko, co znane mieszkańcom Lancre.
Międzyhumor, międzygroza
„Panowie i damy” to powieść, która balansuje pomiędzy komedią a horrorem. Jak to u Pratchetta – śmiejemy się, aż nagle przestaje być śmiesznie. Autor z łatwością żongluje stylem: od slapstickowego humoru przez błyskotliwe dialogi po momenty czystej grozy, kiedy elfy wkraczają do akcji. A wszystko to podszyte mądrością i głęboką refleksją nad naturą człowieka (i nieludzi).
Bohaterowie, których się nie zapomina
-
Babcia Weatherwax – niepodważalny autorytet w czarownictwie. Twarda, bezpośrednia, praktyczna. Gdy trzeba – gotowa zagrać najcięższą kartą.
-
Niania Ogg – swojska, śmiejąca się z konwenansów, żyjąca pełnią życia. A jej kot Greebo… lepiej nie drażnić.
-
Magrat Garlick – wrażliwa i nieco zagubiona, ale zyskująca na sile w miarę rozwoju fabuły.
-
Król Verence – zorganizowany aż do przesady, próbujący nadać weselu ton jak z królewskiego podręcznika etykiety.
-
Elfy – piękne i przerażające. Władczyni elfów to jedna z najbardziej niepokojących postaci w całym cyklu.
A poza nimi: krasnoludy, magowie z Niewidzialnego Uniwersytetu, tancerze morrisa, a nawet… orangutan (Bibliotekarz, oczywiście!).
O książce słów kilka
-
Tytuł oryginalny: Lords and Ladies
-
Tłumaczenie: Piotr W. Cholewa
-
Cykl: Świat Dysku – czarownice z Lancre
-
Wydanie: miękka lub twarda oprawa
-
Gatunek: fantasy, humorystyczna fantasy
-
Liczba stron: ok. 400
-
Idealna dla: fanów Pratchetta, miłośników nieoczywistej fantasy, osób szukających inteligentnego humoru i ciętej satyry
Dlaczego warto przeczytać?
-
Pratchett demaskuje mityczne postacie, pokazując ich drugie, mroczniejsze oblicze.
-
Pokazuje siłę kobiet – bohaterki są samodzielne, silne i złożone.
-
Opowieść łączy humor, grozę i filozofię, czego próżno szukać w innych seriach fantasy.
-
Można czytać jako samodzielną historię, choć lepiej znać poprzednie tomy z czarownicami (np. Trzy wiedźmy, Wyprawa czarownic).
-
To uniwersalna opowieść o wolnej woli, iluzjach i sile umysłu.
Podsumowanie
„Panowie i damy” to jeden z najbardziej błyskotliwych tomów w całym Świecie Dysku – pełen napięcia, śmiechu i głębokich spostrzeżeń. Jeśli szukasz książki, która rozbawi Cię do łez, a zarazem sprawi, że spojrzysz inaczej na to, co „magiczne” – sięgnij po ten tom bez wahania.
Bo w świecie Pratchetta wszystko może być bajką… ale nie każda bajka kończy się dobrze.
