Dzieciństwo i młodość Tadeusza Irteńskiego

Dzieciństwo i młodość Tadeusza Irteńskiego to książka uznana przez krytyków za wyjątkową. Józef Mackiewicz określił ją jako „swego rodzaju epos”. Jej tematem bowiem „nie jest historia, stanowiąca zaledwie tło nie są przeżycia jednej osoby, a dzieje wielu osób nie chodzi w niej też o przyczynkowe poznanie pewnych znakomitości. Chodzi raczej o przyczynek do odtworzenia pewnej prawdy zarówno w geografii, psychologii i czasie, czyli o to, czego w gruncie rzeczy szukamy w każdej dobrej książce”. Można szukać w niej także pamiętnika z okresu dojrzewania i historii miłosnej, odwołań do „żywego” Pana Tadeusza i powinowactw z gawędą szlachecką, a szczególnie z Pamiątkami Soplicy. Z czułością i humorem Pawlikowski dokumentuje czasy, obyczaje i ludzi, jest prawdziwym „Kitowiczem Mińszczyzny”, a „możliwy tu i ówdzie brak podobieństwa do prawdziwych osób jest czysto przypadkowy”.